Waardeassessment

Dit instrument geeft, overeenkomstig de Spiral Dynamics waardesystemen, inzicht in de diepere overtuigingen of drijfveren van mensen die het eigen handelen, denken en kiezen sterk beïnvloeden. Aan de hand van de vragenlijst wordt bepaald welke waardesystemen iemand als voorkeur heeft en welke waardesystemen iemand juist verwerpt. In onderstaande grafiek is een voorbeeld te zien van een waardeprofiel. Het bovenste deel van de grafiek geeft de voorkeuren voor de diverse waardesystemen aan. In dit voorbeeld heeft de persoon de sterkste voorkeur voor het oranje systeem (zelfontplooiing, succes gedreven, rationaliteit). Het onderste deel van de grafiek geeft de verwerpingen aan. Daarin is te zien dat deze persoon de grootste afkeur van het blauwe waardesysteem heeft wat duidt op een allergie voor de vervormingen daarvan zoals bureaucratie, gemoraliseer en strakke hiërarchie.

Vaak worden de assessments gebruikt door een team of (deel van een) organisatie, de grijze lijnen geven dan de gemiddelde score van het team of organisatie aan. Zo ontstaat direct inzicht in de dynamiek tussen de persoon en zijn collega’s.

Naast het bovenstaande profiel, voegt ValueMatch een aantal aspecten toe die dit product uniek maken in de markt:

• Waardesystemen onder druk
• Het meten van de aspiratie
• Zelfexpressie en groepscohesie
• Samenleving
• Karakteristieken
• Groepsprofielen van primaire en secundaire drijfveren

Waardesystemen onder druk en aspiratie

Het onderzoek van Spiral Dynamics grondlegger Clarence Graves en de toepassing in de praktijk laat zien, dat mensen die onder druk staan vaak vanuit andere onderliggende motivatie reageren dan wanneer ze ontspannen zijn. Mensen die normaal gesproken bijvoorbeeld iedereen consulteren voordat ze een beslissing nemen, kunnen ineens erg dominant worden en leggen hun beslissingen op aan anderen.

Ook blijkt, dat als zich in mensen nieuwe mogelijkheden of waardesystemen ontwikkelen, het denken hierbij vaak vooruitloopt op het handelen. Om dit zichtbaar te maken bevragen de ValueMatch vragenlijsten specifiek het ideaalbeeld, de aspiratie van de persoon. De aspiratie laat zien dat ze óf nieuwe (complexere) waardesystemen willen exploreren (zoals in het voorbeeld hieronder groen en geel) óf dat ze ondersteunende waardesystemen willen integreren die nu nog onvoldoende uit de verf komen.

Deze aspecten maken de ValueMatch profielen uniek en geven een dynamischer beeld van de persoon of het team.

Interpretatie voorbeeld

In bovenstaande grafieken zien we dat belangrijkste drijfveren van de respondent oranje en groen zijn, met een sterke afkeur van blauw. Omdat onder druk oranje het sterkst naar voren komt, lijkt dit het meest geïntegreerde waardesysteem te zijn. Immers onder druk zetten we vaak in dat wat vertrouwd en goed ontwikkeld is. Het groene en gele waardesysteem scoren hoog op aspiratie, hetgeen erop duidt dat deze persoon waarschijnlijk het meest tot bloei komt in een werk/leefomgeving met groene en gele kenmerken. Het waardeprofiel laat zien dat de bijbehorende groene competenties (zoals luisteren, invoelen, creëren van draagvlak) waarschijnlijk meer ontwikkeld zijn dan de gele (zoals systemisch inzicht, integraal denken). We spreken hier expliciet over ‘waarschijnlijk’ omdat de profielen wel vingeraanwijzingen geven, maar dat voor de bevestiging daarvan het gesprek met de respondent noodzakelijk is. De profielen helpen ons de gespreksonderwerpen te selecteren, maar het gesprek zelf is nodig om aannames te valideren, veronderstellingen te toetsen en de conclusies te trekken.

Zelfexpressie en groepscohesie

De waardesystemen zijn onder te verdelen in systemen met een voorkeur voor groepscohesie en systemen met een voorkeur voor zelfexpressie. Vaak tonen mensen in hun biografie een voorkeur voor één van deze categorieën. Dit betekent dat in het algemeen de daarbij bijbehorende waardesystemen beter tot ontwikkeling zijn gekomen. In het voorbeeld is een voorkeur zichtbaar voor de zelfexpressie-gerichte waardesystemen.

Samenleving

Het samenlevingsprofiel laat zien hoe de persoon of groep de samenleving ziet, ook weer op basis van de waardesystemen. Dit profiel is een subset van het totale waardeprofiel voor de persoon of groep. Dit is relevant wanneer medewerker en organisatie als integraal onderdeel van de samenleving worden gezien en daar geacht worden een bijdrage aan te leveren.

Karakteristieken

Tenslotte is er een overzicht met persoonlijke karakteristieken (dit wordt ook voor groepsprofielen gemaakt). Het is een selectie van de antwoorden waarop de respondent het hoogst heeft gescoord en geeft een snel inzicht in wat voor de persoon belangrijk is.

Groepsprofielen van primaire en secundaire drijfveren

Zoals bij Spiral Dynamics profielen gebruikelijk is, stelt ValueMatch groepsprofielen samen op basis van de gemiddelde scores van de groepsleden. Daarnaast vinden we het zinvol om een extra overzicht te maken van wat de groepsleden als eerste keus en als tweede keus aan waardesysteem hebben. Zo wordt inzicht gegeven in wat de groep primair drijft en afwijst. Dit maakt buitengewoon helder waar de kracht en zwakte in een team en organisatie zitten, wat de succesfactoren zijn en welke risico’s zij lopen. We doen dit voor alle bovenstaande profielen, dus zowel voor acceptatie, verwerping, als onder druk en aspiratie. Hieronder staan enkele voorbeelden. In deze grafieken geven de dik gedrukte delen de primaire waardesystemen van de groepsleden aan, de licht gedrukte delen de secundaire waardesystemen. In dit voorbeeld hebben zeven van de groepsleden groen als eerste keus en drie groen als tweede keus. Drie van de groepsleden wijzen blauw en maar liefst vijf wijzen rood het sterkste af.

Onder druk vertrouwt de groep vooral op haar groene waarden en geel is het sterkst vertegenwoordigd als het de aspiratie van de groep betreft.